واسه خيلي از علاقه مندان به موسيقي ايراني كه تازه قصد شروع ساز دارند اين سوال پيش مياد كه تار كار كنم يا سه تار . تفاوتش چيه. كدوم سختتره. خوب سوال خوبيه. چون خيلي شبيه به هم هستن. از نظر جنس صدا و نت و پرده ها شباهتهاي زيادي بين تار و سه تار وجود دارد
شباهت هاي فني تار و سه تار
اگه بخواهيم از نظر پرده حساب كنيم كه تعدادشون يكي هست . جفتشون ۲۵ پرده دارند . از نظر سيم ميدانيم كه سه تار «چهار سيم » دارد به نام هاي « دو -سل -دو-دو » . تار هم دقيقا همين سيمها رو داره فقط از هركدوم ۲ تا دارد . يعني « دو دو - سل سل- دو دو » يعني در كل، تار ۶ عدد سيم دارد. سيم اخري ضخيم تر به همراه سيم كنارش دو كوك ميشوند . انگشت گذاري ها در تار و سه تار شبيه بهم هستن . در تار چون دسته ضخيم تر است مقداري انگشت گذاري سخت تر ميشود . اما اساسا شبيه به هم هستن.
روي كاسه سه تار صفحه چوبي وجود دارد و با تغييرات هوا و رطوبت تغييري نميكند و صدايش كمتر و ضعيفتر از تار است . سه تار ناله هاي احساسي و سوز ناكتري دارد. روي كاسه تار پوست قرار دارد. پوست وسعت و طنين بيشتري به صداي ساز ميدهد . اما مشكل پوست اين است كه با كوچكترين تغييرات هوا صداي ساز تغيير ميكند . مخصوصا رطوبت،در فضاي مرطوب پوست تار شل ميشود و ساز صداي خيلي بمي پيدا ميكند . كاسه سه تار معمولا از تركه هاي چوب ساخته شده و ملاقه اي شكل است . اما كاسه تار از كنده درخت توت ميسازند. به اين صورت كه كنده درخت توت را از وسط به دو نيم ميكنند ، طبق الگويي داخل انهارا ميتراشند و بهم متصل ميكنند . از نظر مضراب اگر بخواهيم مقايسه كنيم ، مضراب سه تار با ناخن زده ميشود و انگشت سبابه به صورت رفت و برگشت سيم را به صدا درمي آورد. اما مضراب تار يك تكه فلز برنجي است كه در انتهاي آن موم قرار دارد . انرژي مضراب تار از حركت مچ توليد ميشود و مضراب بين انگشت شصت و سبابه و كناريش قرار ميگيرد و با حركت بالا و پايين مچ به سيم ضربه ميزند . از نظر شخصيتي بخواهيد در نظر بگيريد سه تار مثل دختر است. (ظريف و طناز) و تار مثل پسر است (قوي و چابك) است . پس سعي كنيد باهاشون مثل روحياتشون برخورد كنيد.
تار بهتر است يا سه تار؟
اين سوال را خيلي از دوستان ميپرسند. ولي اين سوال مقداري بي معني است . چون واقعا بايد ببينيد به كدوم علاقه داريد. از نظر مبلغي سه تار ارزانتر از تار است به عنوان مثال اگر يك سه تار معمولي۴۰۰ هزار تومن باشد يك تار مبتدي 1 ميليون تومان است.
www.notebnote.com